Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, fındığın baş zararlısı olan ‘fındık kurdu’ için zamanın geldiğini, ‘fındıkta tozlanma’ hastalığının belirtilerinin görülmeye başlandığını belirterek, şunları kaydetti: vakit kaybetmeden kimyasal işlem yapılmalıdır.
Samsun’da ekonomik olarak üretimi yapılan fındığın başlıca zararlısı, beslenme ve yumurtlama yoluyla meyvelere bulaşan fındık kurdudur. Önlem alınmadığı takdirde önemli oranda verim kaybına neden olan fındık kurdu hakkında Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, “Fındığın en önemli zararlısı olan fındık kurdunun mücadelesi için bugünler uygundur. ilimizde ekonomik olarak yapılan işlerden biridir fındığın meyve kabuğunu bozar sonra tüpün ucundaki ağız kesikleri ile fındığın meyve kabuğunu kemirerek deler ve içindeki yumuşak etli kısımdan beslenir. Kabuğun etli kısmı ve zarar görmüş meyvelerin kabuk kısmı normal boyutuna gelinceye kadar sararır.Bu dökülme şekline halk arasında ‘sarı kızamık’ denir.Meyve normal boyutuna ulaştıktan sonra zarar görmüşse, meyvenin içi kararır ve bu zarara ‘kara kızamık’ denir.Ergin dişi ve erkek bir çift fındıkkıran besleyip yumurtlayarak yaklaşık 200 meyveye zarar verebilir.Delikli olarak çıkar.Bu durumda piyasa değeri düşer. beslendiği fındık meyvelerinden geriye kalmaz. Bu nedenle zamanında ve uygun kurallar çerçevesinde çaba gösterilmelidir” dedi.
“Bahçe toprağının çapalanması böcek yoğunluğunun azaltılmasında etkilidir”
Fındıkla mücadelede bahçe toprağının çapalanmasının böcek yoğunluğunun azaltılmasında etkili olduğunu belirten Müdür Sağlam, “Ancak çapalamada bitki köklerine zarar verilmemelidir. Kimyasal çaba; ergin fındık kurdu zararlısı ekonomik kayıplar vermeye başladığında Bahçedeki baskın çeşitlerin yarısından fazlası mercimek boyutuna (3-4 mm) yaklaştığında, fındık kurdu çabasına karar verebilmek için sabahın erken saatlerinde, güneş doğmadan 2 günde bir fındık kurdu sayımı yapılmalıdır. -3 gün.Buna göre 10 Ocak’ta 2 ve daha fazla fındık kurdu ergin bulunursa ilaçlama yapılmalıdır.İlaç uygulamasına gerek yoktur.Ocak sayımında ortalama 1 ergin fındık kokarca bulunursa 10, her iki zararlıya karşı da etkili olan ilaçlar uygulanır.Ayrıca fındık kurdu popülasyonunun fazla olduğu yerlerde tekrar sayım yapılarak israfı önlemek amacıyla mayıs sonu-haziran başında ikinci ilaçlama yapılır. İl/ilçe tarım ve orman müdürlüklerimiz tarafından fındık tarlalarında yapılan anket ve fenolojik gözlemlere göre 18 Mayıs itibariyle mücadele zamanının geldiği tespit edilmiştir. Fındık bahçelerimizde hakim çeşitlerin yüzde 50’si mercimek büyüklüğüne ulaştığı dönemde teknik tavsiyelere uygun olarak mücadeleye başlamalı ve 1 hafta-10 gün içerisinde en kısa sürede ilaçlamalarını tamamlamalıdırlar. Kimyasal mücadelede kullanılacak bitki koruma ürünleri yetkili satıcılardan alınmalı ve uygulama yetkisi olan kişiler tarafından uygulanmalıdır.
külleme hastalığı
Samsun’daki fındık tarlalarında son yıllarda yaygın olarak görülen külleme hastalığının zamanında önlem alınmadığı takdirde verim ve kalite kayıplarına yol açabileceğini belirten Müdür Sağlam, şunları kaydetti:
Fındık bitkisinin nadide hastalıklarından biri olan külleme hastalığı ilkbaharda gelişen yaprak ve sürgünlerde belirtilerini gösterir. Hastalık bitkiden bitkiye rüzgarla yayılır. Külleme hastalığının belirtileri yaprakların üst kısımlarında renk değişikliği ve sarımsı benekler şeklinde görülür. Erken başlar ve erken dökülürler.Genç sürgün ve yapraklarda önce yüzeye un serpilmiş gibi bir manzara oluşur,sonraki dönemlerde renkli matlaşma ve esmerleşme olur.Kuruma özellikle hastalığın erken dönemlerinde görülür. artıklar toplanmalı, bulaşık taban sürgünleri kesilip imha edilmelidir. Bahçedeki nemin düşürülmesi, iyi hava sirkülasyonu ve yeterli aydınlatmanın sağlanması için budama ve yabancı ot çabasına değer verilmelidir. Fındık bahçelerinde genellikle külleme hastalığı görülmeye başlar. Nisan ayı ortasından itibaren hava sıcaklıklarına bağlı olarak ve belirtiler görüldüğünde gözle görülmeyen ilaçlamalara başlanır. Önceki yıllarda bahçede hastalık görüldüğü takdirde belirti vermese de tomurcuklanma döneminde ilaçlama yapılır. Hastalığın şiddeti, iklim koşulları ve ilacın etki süresi dikkate alınarak ikinci ve diğer ilaçlamalara hasada kadar devam edilir. Bakanlığımızın tavsiye ettiği ruhsatlı bitki koruma çalışmalarından biri ilaçlamada gelişigüzel kullanılmalıdır. Mevsime göre olağandışı, çiseleyen çok sıcak günlerde ve güneşli günlerde öğle saatlerinde ilaçlamadan kaçınılmalıdır. İlaçlamada geri püskürtücü, mekanik, motorlu veya hidrolik bahçe pülverizatörü kullanılmalıdır. İlaç etiket bilgilerine dikkat edilmeli, ürün için önerilen bitki savunma ürünü ile zamanında ve tüm bitki yüzeyini kaplayacak şekilde uygun dozda uygulamalar yapılmalıdır. İl ve ilçe müdürlüklerimizin teknik elemanlarınca yapılan sürveylerde bazı fındık bahçelerinde külleme belirtileri görülmüş olup, üreticilerimize yönelik eğitim ve yayın faaliyetleri kesintisiz olarak devam etmektedir. Üreticilerimiz külleme hastalığından dolayı iz ve kalite kaybı yaşamamak için fındık bahçelerini kısa aralıklarla denetlemeli ve hastalık belirtileri görülür görülmez kimyasal işlemlere başlamalıdır.” – SAMSUN
