Uğur Böceği Öldürmeden Sinek Öldürmemizin veya Kedi Yiyen Çinliye Kızgınken İnek Yememizin Nedeni Nedir?
Yemek için bir koyunu veya ineği öldürmek veganlar ve vejeteryanlar dışında kimseyi ilgilendirmezken neden bir kediyi veya köpeği öldürmek büyük tepki alıyor? Kediler ve köpekler nesillerdir sokağımızda ya da evimizde bizimle olduğu için onlarla birlikte olduk. Empati yüzünden mi?Ölümleri konusunda daha mı hassasız?
Bu konuda bir yanlış anlaşılma olmasın, kedi ve köpek öldürmek diğer hayvanları öldürmekten daha fazla kınandığı halde onlara yapılan zulümler hala dikkate alınmıyor. Bir kediyi öldüren katil, yalnızca hafif bir para cezası alır ve bu, maddi zararla eşittir. Hayvanların ölümünü neden kolayca görüyoruz ve neden? farklı tıbbın hayvanları Ölümüne nasıl farklı tepki veririz? Belirli hayvanları öldürmek için kınama eşiğinin değişmesinin nedeni nedir? Koyun neden kediden daha az değerli, koyun neden köstebekden daha değerli; Neden köstebek kelebekten, kelebek sinekten, sinek mikroorganizmadan daha pahalıdır?
jainizm Din adı verilen bir dinin mensupları, bakterilerin kendilerine zarar vermemesi için maske takarak yaşamlarını sürdürürler. Yani veganlığın ötesinde bir niyetleri var. Et yemedikleri için bir sineğe hatta bir mikroorganizmaya bile zarar vermemek için ellerinden geleni yaparlar. Bu da canlılara gösterdiğimiz şefkatin türlerine göre büyük farklılıklar gösterdiğini göstermektedir.
“Hamamböceği öldürürsen kahramansın, kelebek öldürürsen şeytansın. Ahlakın estetik standartları vardır.” Nietzsche haklı mı?
uğur böceği i örneğini ele alalım, estetik açıdan hoş göründüğü için bu böcekleri öldürmek için sabırsızlanıyoruz. Uğur böceklerinin de bakterilere duyarlı olduğu ve küçük böcekleri canlı canlı yiyen avcılar olduğu ortaya çıktı. Başka bir deyişle, neyin öldürüleceğini ve neyin öldürülmeyeceğini biçimcilikle belirliyoruz.
Hangi sebeple olursa olsun bu konuyu detaylı incelemek hayvanları öldürmeye aykırıdır. 9 vegan arkadaşa sorduk: Hayvan sömürüsüne karşı olan veganlar, arıların ürettiği bal ve propolisi bile bir sömürü şekli olduğu için yemeyi tercih etmiyorlar. Peki arıları önemseyen veganlar sinekler hakkında ne düşünüyor? Etrafta uçan, yiyeceklerinin üzerine konan ve sınır ihlali olabilecek sinekleri öldürüyorlar mı? Yoksa onları öldürücü olmayan yöntemlerle mi kovmaya çalışıyorlar? Sinekleri acıdıkları için öldürmeyenlerin pirelere acıma duygusu aynı seviyede midir? Öldürmeme eşikleri nelerdir?
İşte veganlardan bazı cevaplar:
Aysima: Etik olarak vegan olan birinin bilinçli olarak sinek öldürmeyeceğini düşünüyorum. Farkında olmadan neden olduğumuz şey hakkında temelde yapabileceğimiz hiçbir şey yok, ama bence rahatsız etmek çok öznel bir sorun. Veganlıkta tipizm olmadığı ve tüm hayvanlar eşit kabul edildiği için bir tavuğun hayati değerini belirleyemeyeceğimizi düşünürsek bu sinek/böcek için de geçerlidir.
Havva: Net bir cevap veremediğim bir konu maalesef ama öldürmek yerine bitkisel yöntemlerle çıkarmayı tercih ediyorum ya da denk gelirse balkona veya bahçeye rastgele bir cisimle götürmeyi tercih ediyorum. . Etik olarak örneğin hamam böceklerinin olduğu bir ortamda öldürülmemesi gerektiğini savunsam da ilaçlamadan başka çaresi yok. “Seni rahatsız ediyorsa öldürmelisin” diyemem ama maalesef pratikte bu oluyor. Temiz yerlerde daha az görülürler, ancak bu nedenle evimde karşılaşsam bile sorunun analizi için sıklıkla formüller kullanırım. Ancak ne yazık ki kedinin vücudu pire ile kaplandığında tıpkı püskürterek kurtardığımız gibi kendi hayatımızda da yapacak daha uygun bir formül yoktur.
Mahsul: Bence bu bir rahatsızlıktan daha fazlası olmalı. Yani tamam rahatsız edebilir ama öldürmeden kurtulmak da mümkün. Ancak olay kişinin sağlığını etkileyecek bir durumda ise kişinin öncelikle kendini koruması olağandır. Bu yüzden kişisel olarak rahatsız olmuyorum, yurttaki naiflere karşı sert davranmaya çalışıyorum. Benim tercihim pencereden uçup gitmesi. Yani insanların yaşadığı yer bile değerli, mesela küçük bahçesi olan bir binanın zemin katında oturuyorum, toprak ve yeşil iç içe; sorun değil, o böcek/sinek zaten olacak. Bu yüzden tıp pek yardımcı olmuyor.
Deniz:🙁 Kafamı çok karıştıran şeyler ama sineklerden nefret ederim, dayanamam ve onları öldürürüm. Bu benim kişisel deneyimim ve bu bahiste kendimi etik bulmuyorum.
Mirai: 3 gündür evde sineklerle yaşıyorum. Sineklik olmadığı için engelleyemiyorum, kardeşçe yaşıyoruz. Genelde onu öldürmeden çıkarmanın savunucusuyum ama pire/kene gibi şeyler sonuçta asalaktır, bu yüzden onlara karşı tavrım böceklerden biraz farklıdır. Aslında sinek de hastalık taşıyabilir ama öldürmeye çalışsam da yapamam ama kedimde pire varsa onun sağlığı için ilaç kullanırım. Sivrisinekler için ilaç kullanmak da son tercihim, soyunma odalarından yanayım çoğunlukla.
Olcay: Ateş etmenin veya öldürmeden tahliye etmenin onlarca yolu varken, bu soruyu berbat buluyorum. Annem bile havluyla evden bahçeye böcek taşıyor.
Şema: Şahsen hiçbirinin öldürülmesini yanlış bulmuyorum. Doğal formüller, esansiyel yağlar vb. ile bir şekilde öldürmeden çıkarmayı tercih ederim.
Nilgün: Böcekleri mutlaka öldürmem. Hatta dün gece bir örümceği yakalayıp serbest bırakmak istedim ama parkenin ortasından kaçtığı için evdekilerle fırça yakaladım. Hiç pire deneyimim olmadı ama buradaki eşik pireyi öldürmek/öldürmemek değil, öncelikle pireden korunabilmek/önlem almak olmalı diye düşünüyorum.
Güneş: Bu yüzden pire öldürmenin sağlığım ve toplum içine çıkabilmem için gerekli olduğunu düşünüyorum ama örümcekler ve sinekler bana zarar vermiyor, etrafta dolaşabiliyorlar. Örümcekleri/sinekleri öldürenlere, “Vay canına, nasıl öldürebilirsin!” Muhtemelen yapmazdım.
Vegan arkadaşlar konu hakkında böyle düşünüyorlar. Bazıları öldürür, bazıları öldürmez. Kendi nedenleri var.
Sineklerin uygun koşullarda 28 güne kadar yaşayabildiği bilinmektedir. Kısa ömürleri onları daha az değerli yaratıklar yapar mı?
Sonuç olarak, bir insanın ömrü, kozmosun süresine kıyasla bir sinekten daha kısadır. bizden kat kat daha uzun yaşam beklentisi olan çok zeki bir uzaylı ırkıDiyelim ki ortaya çıktı, bir şekilde bizim yaşam süremiz onlara göre çok kısa diye bizi öldürmeye hak kazanıyorlar mı?
Bu uzaylı ırkı bile ayrıca boyut olarak Yanlarında bir sinek kadar küçük olduğumuzu düşünelim. İnsanlar kendi zekalarını, şuur düzeylerini ve büyüklüklerini hafife alarak üzerimize basarlarsa, bu muhtemelen insanlar için bir trajedi olur, ama onlar için değersiz bir hal alır. O halde bu niyet doğrultusunda böceklerle empati kurmamız gerekecek.
Bizden 5 trilyon daha fazla olan sinekler gereksiz ve israf eden canlılar mıdır?
Çeçe sineği tarafından ısırılırsanız uyku hastalığına yakalanabilirsiniz. Uyku hastalığına neden olan parazit Trypanosoma brucei, çeçe sineğinin taşıdığı bir canlıdır. Çeçe sineği sizi soktuğunda bu parazit kana karışarak uyku hastalığına neden olur. Bu hastalık bir süre ima edilen semptomlarla devam ettikten sonra, son evrelerinde uyku ve koma görülür. Şu anda ilaç tedavisi yok.
Sıtma gibi sivrisinek çeşitleri Ölümcül hastalıklar yayıldığını biliyoruz. Kolera, dizanteri, hepatit B, çocuk felci ve tüberküloz gibi ölümcül hastalıkları taşımak da önemli bir tehlike oluşturabilir. Yemeğinizin üzerinde kara sinekler uçuyorsa kusmuş olabilirler. Bu asit tüketecekleri katının üzerinde asidik bir kusmuk bıraktıktan sonra katı besini alabilecekleri şekilde çözer ve sıvı hale getirir. Bu formlarında emerek de beslenirler.
Bunların zararlı etkileri olmakla birlikte sineklerin faydalı etkileri de oldukça fazladır.
Yok edildiklerinde rastgele bir kayıp olup olmayacağı merak ediliyor. Sinekler doğal zararlılardır. leşin yok olmasına destek verir. Besin zincirini bozmamak için fiyatlar çok değerli bir yer. Dünyaya zarar verebilecek ölü yaratıklardan yararlanarak güç kazanırken, bu canlıları da tamamen yok ederler. Bu sayede bir canlının hayatına zarar verecek birçok bulaşıcı hastalığın eradikasyonunda değerli bir potansiyel oluşturmaktadırlar. Yani bazen hastalıkların taşıyıcısı olurken bazen de hastalıkların yayılmasını engellerler.
Sineklerden nefret ederiz ama genetik olarak birbirimize çok benziyoruz. DNA’mızın %61’i meyve sinekleriyle aynıdır.
Evrim sürecinde çok uzakta olmamıza rağmen, ortak bir ata genomunda hala ortak bir imza bulabiliriz.
Sinekleri bırakalım ve diğer cinsiyetlere yönelik ayrımcılığı konuşalım.
Bir süre önce Avustralya’da 2 milyon kedinin uçaklardan atılan kanguru etli zehirli sosislerle öldürüldüğünü hatırlarsınız. Bazıları keskin nişancılar tarafından vuruldu.Bunun nedeni, kedilerin her yıl ortalama 377 milyon kuş ve 649 milyon sürüngen öldürmesidir.
Mesele doğaya ve diğer hayvanlara zarar vermekse, yol gösteren tipi çok iyi bilirsiniz: İnsanlar! 2 milyon insan yine sucuk atılarak mı yoksa keskin nişancılıkla mı katledilir? Thanos gibi düşünmeli misin?
Kuş gribi vakaları meydana geldiğinde yüzbinlerce tavuk itlaf edilir. Bir pandemi toplanıp toplanmaya başlayınca virüsün, hasta olmayanları bile insanlara da bulaştırdığı ortaya çıktı. yakılmalı mı tavuklar gibi mi Yoksa daha bilinçli teknikler mi bulunmalı? Hayatları değersiz görüldüğü için mi rahatlıyorlar?
Bir diğer tartışma da yemek kültüründeki farklılıktan kaynaklanmaktadır. Biz koyun ve inek yerken Çinlilerin kedi ve köpek yemesine kızmamız ne kadar samimi?
Çin’de farklı hayvanların yenmesini iğrenç bulmamızın sebebi, o mutfağın bizim olması. Kendi kültürümüzden uzaklaşmakla ilgili. Hint kültürüne göre mutfağımız iğrençtir. Yani içine doğduğumuz kültürün yoğrulmasıyla oluşan karakterleriz. Bir bakıma beyni yıkanmış canlılarız. Kendi farkındalığımıza ulaşmak için bu toplumsal etkileri silmek gerekir.
Yani Çin’de kedi yemek, Türkiye’de koyun yemek kadar harika. burada değil ama eğer orada doğduysan Muhtemelen, bugün akşam yemeğiniz köpek eti olurdu. O halde çeşitleri ne olursa olsun her hayvanı yemelisiniz veya hiçbir hayvanı yememelisiniz.
Araştırmalar, hayvanların düşündüğümüzden çok daha zeki olduğunu ve her birinin farklı bir kişiliğe sahip olduğunu gösteriyor.
Aptal oldukları düşünülen tavuklar bile zeki yaratıklardır ve isimlerini öğrenmede kedilerden daha becerikli oldukları gösterilmiştir. sahipleriyle Duygusal bağlar oluşturdukları bilinmektedir.Veganların niyetine göre, mağarada yaşayan vahşi insanlardan miras kalan bir alışkanlık yüzyıllardır devam ediyor: yemek için hayvanları öldürmek.
İlkel kabilelerde yamyamlık olduğunu da biliyoruz. Kültürlerinde insan eti yemek çok yaygın. Bu kültür devam etseydi şu an bir kaos ortamı hakim olacaktı. İşin garibi, büyük çoğunluk için insan eti yemek çok doğal bir davranış olarak görülecektir. Muhtemelen bu yüzden hayvan eti yemek en az 100 yıl sonrayamyamlık olarak görülebilir.
Veganların iddiasına göre bu mağara bölümü alışkanlığı, farkındalık arttıkça ve et yemek zorunda olmadığımızı fark ettikçe yüz yıl sonra sona erecek.
Fast food zincirleri ve gıda firmaları vegan seçenekler sunmakta ve vegan kafelerin sayısı hızla artmaktadır. Hücrelerden et üretimi çalışmalar yapılıyor ve bu hayvan ölümlerinin önüne geçecek. En önemlisi de iklim değişikliğine çok kötü etkisi olan hayvancılık sektörünün etkisi azalacak.
Özetle; “Karıncayı bile incitmez.” Aradıkları insan sayısı arttıkça dünya çok daha pürüzsüz bir yer gibi görünüyor. Görünüşe göre Nietzsche’ye kulak vermemiz ve ahlakın estetik standartlarını düzenlememiz gerekiyor.
